Kościół jednoczył ludową i elitarną kulturę w społeczeństwie, dlatego Rosyjskie Imperium postanowiło zlikwidować lokalne wyznanie. Natomiast rosyjska Cerkiew prawosławna występowała jako najważniejszy element rusyfikacji.
Taką opinię wyraził profesor Bohdan Cywiński z Uniwersytetu imienia Kardynała Wyszyńskiego (Warszawa) 8 lutego w Ukraińskim Uniwersytecie Katolickim podczas otwartego wykładu „Narodowe kultury i rusyfikacja w XX w.”. Prof. Bohdan Cywiński wygłosił wykład w ramach projektu Konsulatu Generalnego Polski we Lwowie „Razem w Zjednoczonej Europie”.
Profesor wyodrębnił dwie kultury – ludową (ustną) i elitarną, która zajmowała mniejszą niszę w społeczeństwie. „Cerkiew łączyła te dwie kultury, tworzyła swoisty mostek między nimi, co stawało się mechanizmem dla kształtowania świadomości narodów. Dlatego Rosyjskie Imperium postanowiło zlikwidować wiarę i Kościół, a z wszystkich narodów wybudować jedną całość, nowy świat” – zaznaczył historyk. O tym poinformowało ZAXID.NET biuro prasowe Ukraińskiego Uniwersytetu Katolickiego.
Oprócz władzy i Kościoła, trzecią linią rusyfikacji zostali intelektualiści, którzy wpływali na opinię narodu. „Imperium prezentowało rosyjską kulturę jako najświętszą, pokazywało możliwości zjednoczenia lokalnych kultur z nią. Lokalne instytucje zamieniano rosyjskimi: na Ukrainie cerkwie przekazywano moskiewskiemu patriarchatowi, trwała rusyfikacja intelektualistów” – powiedział prof. Bohdan Cywiński.
Zdaniem profesora, Ukraińcy powinni w całości zmienić sposób myślenia, przede wszystkim w zakresie kultury: „Dziś Ukraina nie potrzebuje rewolucji. Musicie dołączać się do ogólnoeuropejskiej dyskusji. Nowych imperiów w Europie nie będzie, bo Europa wtedy umrze. Natomiast młode pokolenie musi być humanistami i filozofami”.
Odpowiadając na pytanie, dlaczego kultura Europy Środkowo-Wschodniej nie wpisuje się w kontekst zachodnioeuropejski, historyk powiedział: „Ona jest wieszcza, mesjanistyczna, a Zachód z tego się nieco podśmiewa. Tam nie rozumieją naszego kontekstu, bo nie znają go” – zauważył profesor.
Bohdan Cywiński - polski historyk, publicysta, opozycjonista, działacz społeczny, wykładowca Wydziału Nauk Historycznych i Społecznych w Uniwersytecie im. Kardynała Stefana Wyszyńskiego.