SBU przekazała Polsce odtajnione dokumenty archiwalne o działaniom reżimu stalinowskiego przeciw Polakom

Na podstawie porozumień między ukraińskim i polskim prezydentami Służba Bezpieczeństwa Ukrainy przeprowadziła negocjacje pełniącego obowiązki kierownika SBU Walentyna Naływajczenki z delegacją Instytutu Pamięci Narodowej Rzeczpospolitej Polskiej na czele z prezydentem IPN panem Januszem Kurtyką. O tym ZAXID.NET poinformowano w centrum prasowym SBU.

Walentyn Naływajczenko odnotował skuteczność współpracy instytucji. Przecież na dzisiaj we wspólnej ukraińsko-polskiej serii "Polska i Ukraina w latach 30-tych i 40-tych XX wieku. Nieznane dokumenty z archiwów służb specjalnych" ukazało się już siedem tomów z unikalnymi dokumentami. Ostatni - to książka "Wielki Głód na Ukrainie w 1932-1933", zaprezentowana w zeszłym roku w Dniu Pamięci ofiar Wielkiego Głodu na Ukrainie, a później w Polsce. Wkrótce pojawi się anglojęzyczna wersja tej książki. Oprócz tego, w ramach współpracy Archiwum Służby Bezpieczeństwa Ukrainy z Archiwum Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji RP i Instytutem Pamięci Narodowej RP przygotowuje się do druku następna książka serii - "Wielki Terror na Ukrainie: polska operacja 1937-1938".

Podczas negocjacji polską stronę poinformowano o nowym etapie pracy Służby Bezpieczeństwa Ukrainy nad odtajnieniem archiwalnych dokumentów NKWD, rozpoczętym na zlecenie Dekretu Prezydenta Ukrainy "O odtajnieniu, ogłoszeniu i badaniu dokumentów archiwalnych, związanych z ukraińskim ruchem wyzwoleńczym, politycznymi represjami i Wielkimi Głodami na Ukrainie". Przedstawicielom IPN przekazano elektroniczne kopie dokumentów, które opowiadają o represjach komunistycznego reżimu totalitarnego przeciw Polakom w latach 1930-40. Wśród dokumentów znalazły się listy służbowe NKWD Republiki Ukraińskiej na temat represji przeciw Polakom w latach 1935-1936 w sprawie Polskiej Organizacji Wojskowej (POW) i innych sprawach, dotyczących “polskiej kontrrewolucji i szpiegów”. Wielki blok dokumentów opowiada o operacji przeniesienia ponad 15 tysięcy polskich i niemieckich rodzin (blisko 70 tys. osób) z obwodów winnickiego i kijowskiego do Kazachstanu w 1936 roku. Przekazane dokumenty opowiadają również o tragicznym losie polskich jeńców w obozach NKWD na terytorium Ukrainy w roku 1940.

Strony umówiły się o podpisaniu w najbliższym czasie przez Służbę Bezpieczeństwa Ukrainy i Instytut Pamięci Narodowej RP Umowy o wspólnym badaniu archiwalnych dokumentów dotyczących Wielkiego Głodu i politycznych represji totalitarnego reżimu komunistycznego w latach 1917-1991. Umowa będzie przewidywała wymianę doświadczeniem, dokumentami i późniejszą wspólną działalność wydawniczą.

Walentyn Naływajczenko akcentował, że SBU, która pewnie przechodzi na europejskie standardy, jest zainteresowana w badaniu doświadczenia polskich kolegów w sferze odtajnienia i ogłoszenia historycznych dokumentów.