Nowa ustawa o wyborach prezydenta. Komentarz

Nowa Ustawa Ukrainy Nr 1849-VI „O wniesieniu zmian do Ustawy Ukrainy „O wyborach Prezydenta Ukrainy” przewiduje trzy istotne poprawki:

1. Jak wiadomo, w drugiej turze komisje wyborcze formowane są w proporcji 50:50 między dwoma kandydatami-finalistami. Jednak obrady komisji wyborczej były uważane za legalne, jeśli uczestniczyły w nich dwie trzecie jej członków. W taki sposób, jeden z kandydatów, dawszy rozkaz swoim przedstawicielom w komisji wyborczej, faktycznie mógł zerwać kworum.

Nowa ustawa zniosła normę o tym, że obrady komisji wyborczej są pełnomocne przy obecności dwóch trzecich składu komisji.

Jednocześnie w ustawie o wyborach zaznaczono, że decyzję w komisji wyborczej podejmuje większość obecnych członków.

W taki sposób brak punktu o kworum pozwoli podejmować decyzję przy jakiejkolwiek liczbie głosów. Czyli kluczowe zadanie w trakcie wyborów - ustalenie wyników głosowania w lokalu - może być wykonane nawet dwoma głosami - przewodniczącego komisji wyborczej i jego sekretarza, którzy złożą podpisy i przyłożą pieczątkę.

O takim zagrożeniu wspomina we wniosku Główny Zarząd Naukowo-Ekspertowy parlamentu do projektu ustawy Ołeksandra Ławrynowycza:

"Brak wymagania wobec minimalnej liczby obecnych członków komisji wyborczych może spowodować jeszcze bardziej negatywne skutki niż te, których niedopuszczenie miałby zapewnić projekt. Przecież w razie przyjęcia zaproponowanych poprawek, ustalenie wyników głosowania w lokalu wyborczym i podpisanie protokołu komisji wyborczej o liczeniu głosów wyborców teoretycznie możliwe jest przy jakiejkolwiek minimalnej liczbie członków komisji".

2. Druga innowacja skierowana jest na sytuacje, gdyby Tymoszenko albo Janukowycz nie przeznaczyli członków do okręgowych lub lokalnych komisji wyborczych. W takim razie osoby na te stanowiska będą przeznaczane bezpośrednio na podstawie przedstawienia szefa odpowiedniej rady obwodowej lub rejonowej lub także mera miasta, bez względu na ich przynależność partyjną.

Wobec tej normy zarząd naukowo-ekspertowy nie miał uwag.

3. Trzecia innowacja ustawy o wyborach dotyczy sytuacji, kiedy komisja wyborcza nie będzie mogła uchwalić decyzji.

Wtedy "w razie bezczynności komisji wyborczej niższego poziomu" prawo do podejmowania decyzji należy wyborczym komisjom wyższego poziomu.

W takim razie, jeśli Janukowycz albo Tymoszenko blokują decyzję o uznaniu wyników w lokalu, zamiast lokalnej komisji może to zrobić komisja okręgowa lub centralna.

Według byłej edycji ustawy mogło do tego dojść jedynie na podstawie skargi do komisji wyborczej wyższego poziomu o bezczynności. Oprócz tego, komisja wyższego poziomu miała na swoich obradach drogą głosowania uznać za niezgodne z prawem zachowanie kolegów.

W nowej ż redakcji ustawy nie jest to konieczne. Na taką lukę zwraca uwagę Zarząd Naukowo-Ekspertowy Parlamentu: "Przyjęcie wymienionej poprawki, naszym zdaniem, może stworzyć przesłanki dla bezpodstawnej ingerencji komisji wyższego poziomu w działalność komisji wyborczych niższego poziomu".

Na podstawie materiałów "Ukraińskiej Prawdy".